logo


    Strona główna serwisu o papugach          Strona głowna serwisu o chorobach drobiu            


    Grypa (influenza) ptaków



Choroba ta dawniej była nazywana pomorem drobiu (nie mylić z rzekomym pomorem drobiu), od 1981 roku zwana "wysoce zjadliwą influenzą ptaków" (Highly Pathogenic Avian Influenza – HPAI).

Etiologia

Wirus influenzy ptaków należy do rodziny Orthomyxoviridae, jest to wirus o pojedynczej nici RNA. Generalnie wirusy grypy dzieli się na trzy typy: A, B i C. Wirusy grypy ptaków należą do A (podobnie jak np. grypy ludzi). Wirusy te posiadają antygeny powierzchniowe (HA i NA), na podstawie których wyróżnia się różne podtypy wirusa. Aktualnie istnieje 16 podtypów HA (H1-16) oraz 9 podtypów NA (N1-9). Ogólnie od ptaków izolowano wszystkie kombinacje antygenów HA i NA.

Patogenność jest bardzo zróżnicowana. Generalnie dzieli się wirusy na dwie grupy: bardzo zjadliwe, wywołujące wysoce zjadliwą influenzę ptaków (HPAI) oraz o niskiej zjadliwości, wywołujące łagodną postać influenzy ptaków (LPAI). Do pierwszej grupy należą tylko H5 i H7 (chociaż niektóre podtypy wywołują LPAI).

Badania wykazały, że wirusy HPAI nie występują u dzikich ptaków naturalnie, tylko powstają w wyniku mutacji po przedostaniu się z ptaków dzikich do drobiu.

Epizootiologia

Najczęstszym źródłem wirusów są wodne ptaki wędrowne (kaczki, gęsi, mewy, rybitwy). W warunkach hodowli wirusy influenzy izolowano od papug i wróblowatych przebywających na kwarantannie. U drobiu zakażenia opisano u: kur, kaczek, indyków, gęsi, przepiórek, kuropatw, bażantów, strusi.

Wirusem mogą zakazić się także ssaki, w tym człowiek.

Wirus wydalany jest z wydalinami i wydzielinami z otworów nosowych, spojówek, dzioba i kloaki. Przenosi się przez bezpośredni kontakt oraz przez kontakt z zanieczyszczoną wodą, paszą, pomiotem, sprzętami i środkami transportu. Może też być przenoszony przez ludzi na ubraniu i butach.

Nie ma dowodów na przenoszenie wirusa przez jajo, chociaż izolowano wirusa z układu rozrodczego, skorup i wnętrza jaj.

Patogeneza

Wirus dostaje się do organizmu za pośrednictwem układu oddechowego i pokarmowego, a także spojówki i błonę śluzową steku.

Okres inkubacji to ok 3 - 14 dni, ale może być dłuższy. Urzędowo został przyjęty maksymalny czas inkubacji - 21 dni.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne zależą przede wszystkim od podtypu wirusa, ale także od gatunku ptaka, wieku, kondycji, sprawności układu odpornościowego itp.

Wysoce zjadliwa influenza ptaków (HPAI)

Często nie ma objawów, śmiertelność dochodzi do 100%. Jeśli ptaki przeżyją pierwszy dzień i pojawią się objawy, to są to najczęściej zaburzenia nerwowe (drżenie głowy, skręty szyi, zarzucanie głowy, problemy ze staniem, silna depresja, brak apetytu. U niosek następuje zatrzymanie produkcji jaj w ciągu 3-6 dni. Pojawiają się też objawy ze strony układu oddechowego (trudności w oddychaniu, obrzęki zatok podoczodołowych, prychanie). Może też dojść do sinicy nieopierzonych części skóry, zwłaszcza dzwonków i grzebienia. Może także pojawić się biegunka. U gęsi, gołębi, bażantów, przepiórek i kuropatw rzadko obserwuje się objawy kliniczne (nerwowe) i zwiększoną śmiertelność.

grypa
Na nieopierzonych częściach ciała widać wybroczyny, dzwonki i grzebień są zsiniałe.
Na głowie i w okolicach oczu widać obrzęki.
(zdjęcie: Cornell University College of Veterinary Medicine, Partners in Animal Health, and the United States Department of Agriculture)

Lekki obrzęk dzwonków i grzebienia, zsinienie, wylewy krwawe. Dodatkowo widać odwodnienie.

Liczne wybroczyny krwawe.

Mało zjadliwa influenza ptaków (LPAI)

Występuje depresja, zaburzenia nieśności, silne łzawienie oraz przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego. Ptaki są mniej aktywne, nie mają apetytu, może wystąpić biegunka. U niektórych ptaków może pojawić się bladość lub zsinienie nóg. Śmiertelność na ogół nie przekracza 5%, chociaż u młodych ptaków, głównie ze względu na wtórne zakażenia, może dochodzić nawet do ponad 90%.

U strusi może pojawić się zielona biegunka lub zielone zabarwienie moczu.

Głównymi wikłającymi patogenami są wirusy (paramyksowirusy, przede wszystkim rzekomego pomoru drobiu) oraz bakterie (E. coli i Pasteurella oraz mykoplazmy). Poważniejsze objawy mogą także łączyć się z innymi chorobami, które powodują spadek odporności (np. IBD - choroba Gumboro).

Diagnostyka

Diagnoza wymaga badań laboratoryjnych. Do izolacji wirusa pobiera się przyżyciowo wymaz z tchawicy oraz wymaz z kloaki (z kałem). Badania wykonuje krajowe laboratorium referencyjne (PIWet-PIB w Puławach). Można wykonywać różne specjalistyczne badania: izolacji wirusa (np. w hodowlach komórkowych), badania serologiczne (np. ELISA) oraz metody genetyczne (rtPCR). Ponieważ jest to choroba podlegająca zgłaszaniu i zwalczana z urzędu są dokładnie określone procedury badań.

Diagnostyka różnicowa

Przede wszystkim trzeba uwzględnić rzekomy pomór drobiu (choroba Newcastle) oraz inne zakażenia paramyksowirusami i pneumowirusami, zakaźne zapalenie krtani i tchawicy, zakaźne zapalenie oskrzeli. A także choroby bakteryjne takie jak chlamydofiloza (dawniej chlamydioza, papuzica), mykoplazmoza czy pastereloza. Choroby te mogą jednak występować równolegle, jako wtórne zakażenia.

Leczenie

Nie prowadzi się leczenia.

Wirus jest wrażliwy na wyższą temperaturę (60 °C przez 30 min), kwaśne pH i wysychanie. Inaktywują wirus: rozpuszczalniki tłuszczowe, detergenty, aldehydy, środki zawierające jod.

Postępowanie

HPAI podlega obowiązkowi zgłaszania i zwalczania. Chore ptaki (wraz ze wszystkimi ptakami w gospodarstwie) są likwidowane. Wokół ogniska choroby wyznacza się strefę ochronną o promieniu co najmniej 3 km oraz obszar zapowietrzony o promieniu co najmniej 10 km. Wszystkie dokładne procedury postępowania są opisane w rozporządzeniach.

Szczepienie jest zabronione, z wyjątkiem szczepień interwencyjnych.

Bibliografia

 


    Artykuł ten podlega prawom autorskim.


Zabrania się
kopiowania i umieszczania tekstu na jakichkolwiek innych stronach internetowych. Zakaz dotyczy zarówno stron komercyjnych, jak i niekomercyjnych, w tym wszelkich blogów i forów dyskusyjnych. Zakaz kopiowania dotyczy zarówno całości tekstu jak i fragmentów, a także kopiowania ze zmienianiem niektórych słów (jest to nadal plagiat).

Informacje z tego tekstu mogą być wykorzystywane na ogólnych zasadach - wymaga to jednak podania w artykule źródła informacji czyli adresu URL artykułu..



    Polecamy


J. Karocka "Nimfy. O nimfach prawie wszystko... i o innych papugach co nieco"



    Prawa autorskie          Odpowiedzialność         O mnie          Kontakt                    design:    www.webtemplatemall.com   
Copyright 2012 Joanna Karocka

Design downloaded from FreeWebTemplates.com
Free web design, web templates, web layouts, and website resources!