Gotowane bulwy, nasiona roślin strączkowych i ziarna

Bulwy, nasiona roślin strączkowych i ziarna zawierają korzystny dla zdrowia błonnik oraz węglowodany złożone, takie jak skrobia. Problem z tego typu węglowodanami polega na tym, że sprzyjają otyłości u niektórych mało ruchliwych ptaków, takich jak amazonki, kakadu i barwnice. Nie istnieją węglowodany niezbędne dla funkcjonowania organizmu. W odróżnieniu od białek, węglowodany nie są zużywane do budowy tkanek, ani do wzmocnienia układu odpornościowego. Nie są one także używane do natłuszczania skóry i stawów, lub tez do ochrony systemu nerwowego, tak jak tłuszcze. Węglowodany spełniają tylko jedna funkcję. Mianowicie ich zadaniem jest szybkie dostarczenie energii do lotu oraz innych czynności. Wszystkie węglowodany, które nie zostaną wykorzystany krótko po strawieniu, odkładane są w postaci tłuszczu. Z tego powodu powinniśmy ograniczać karmienie skrobią ptaków, które przebywają w większości w klatce i są stosunkowo mało aktywne. Innym powodem, dla którego powinniśmy ograniczać karmienie ptaków bulwami jest fakt, że dla wielu gatunków nie jest to naturalny pokarm. Tylko nieliczne gatunki ptaków żywią się wygrzebywanymi z ziemi bulwami. Jakkolwiek te gatunki, które żyją w pobliżu ludzkich siedzib masowo zlatują się w porze zbiorów słodkich ziemniaków. Jak już wcześniej to wyjaśniliśmy, żerowanie na uprawach nie powinno być uważane za naturalne lub zdrowe dla ptaków, chyba, że jest to jedynie część ich diety. Wyjątkami wśród bulw są: słodki ziemniak i marchew. Te pomarańczowe bulwy zawierają tak wiele korzystnych składników odżywczych, że możemy przymknąć oko na ich zawartość skrobi, pod warunkiem, że podawane są w umiarkowanych ilościach. Słodkie ziemniaki powinny być ugotowane, ale marchewka może być podawana na surowo, lub tez ugotowana na parze.

Rośliny strączkowe

Ptaki w naturze żerują na roślinach strączkowych. Niektóre z nich to pnącza, które wspinają się po drzewach, a niektóre są to po prostu drzewa i krzewy strączkowe. Na przykład ary różowookie w swoim środowisku naturalnym zbliżonym do sawanny żywią się strąkami krzewów Prosopis glandulosa zwanych mesquite. Także w lasach deszczowych rośnie wiele odmian roślin strączkowych. Jednak w naturze ptaki by spożywały tylko świeże i zielone lub dojrzale, a nie suche, czy gotowane nasiona.

Nasiona roślin strączkowych są zazwyczaj bogate w białko i węglowodany a ubogie w tłuszcz, ale różne odmiany mają zróżnicowaną zawartość składników odżywczych i antyodżywczych. Strączkowe, którymi karmimy nasze ptaki różnią się od tych, które są dostępne dla nich w krajach ich pochodzenia, a z pewnością są podawane w innej formie, chyba, że podajemy je świeże lub skiełkowane.

Jedną z roślin strączkowych, którą otacza wiele kontrowersji jest soja. Soy Online Services - organizację pozarządową składającą się z osób prywatnych, których misją jest informowanie opinii publicznej o faktach dotyczących soji, zaniepokoiła jej toksyczność, na którą wskazuje jej wpływ na zwierzęta. W raporcie możemy przeczytać: "Szkody spowodowane przez soję u zwierząt są znane od dziesięcioleci, ale ten fakt wydaje się być obecnie ignorowany przez producentów pasz. Stosowanie mieszanek żywieniowych dla ptaków zawierających soję zbiega się w czasie z wystąpieniem tysięcy zgonów oraz anomalii u ptaków. Efekty te były rozpowszechnione i opublikowane przez wielu wiodących hodowców papug z Nowej Zelandii".

Wśród efektów ubocznych zauważonych przez tych hodowców ptaków możemy wymienić:

• deformacje dzioba i kości;
• powiększenie tarczycy;
• zaburzenia układu odpornościowego;
• bezpłodność;
• przedwczesne dojrzewanie (hodowcy ptaków spostrzegli, ze ich ptaki wybarwiały się już po kilku miesiącach. Fakt ten nie uszedł uwadze jednego producenta karmy dla ptaków, który wykorzystał go w promocji swego produktu).

Ziarna soji zawierają kilka roślinnych związków chemicznych w relatywnie wysokich stężeniach. Należą do nich: lektyny, fitosterole, kwas fitowy saponiny, inhibitory proteazy, oraz inne, takie jak kwas fenolowy i izoflawonoidy. Niektóre z tych substancji znajdujących się w soi pełnią dwojakie funkcje, pożyteczne, ale też są składnikami antyodżywczymi.

Składniki antyodżywcze

Substancje antyodżywcze są związkami o negatywnych efektach odżywczych. Na przykład, kwas fitowy w ziarnach soji hamuje wchłanianie żelaza, cynku i wapnia. Niektóre ze związków chemicznych w soi, izoflawony, są badane ze względu na ich korzystne działanie w leczeniu nowotworów, chorób serca, osteoporozy i menopauzy. Mogą one być alternatywą dla terapii hormonalnej. To właśnie działanie izoflawonów w soji może być odpowiedzialne za niepłodność i przedwczesne dojrzewanie u ptaków.

Innym powodem do obaw w przypadku soi jest fakt, że jest praktycznie niemożliwe znalezienie nasion, które nie byłyby modyfikowane genetycznie. Zarówno ze względu na zdrowie naszych ptaków, jak i względy etyczne w odniesieniu do środowiska naturalnego, należy unikać soi w żywieniu ptaków.

Najbezpieczniejszymi w żywieniu ptaków są uprawne odmiany roślin strączkowych: fasola mung, adzuki, i soczewica. Ziarna te mogą być podawane zarówno jako kiełki, lub też ugotowane. Innymi nasionami, które są uważane za dość bezpieczne są: fasola pinto, jaś i drobnoziarniste odmiany fasoli, takie jak navy. Te fasole powinny być podawane tylko dokładnie ugotowane. Soja jest rośliną strączkową, której ptaki nie spożywają w naturze. Innym pożywieniem, którego nie ma w naturalnej diecie papug zamieszkujących korony drzew są ziarna traw.

Ziarno

Otręby i zarodki całych ziaren zawierają związki chemiczne, które, jak się sądzi, zapobiegają nowotworom. Oczyszczone i przetworzone ziarno jest pozbawione tych właściwości. Badania laboratoryjne wykazały, ze oleje roślinne, takie jak olej kukurydziany, obniżają odporność i powodują raka u zwierząt laboratoryjnych.

Ziarna następujących zbóż: pszenica, żyto, jęczmień, odmiany pszenicy takie jak orkisz, kamut, zawierają białka (gluten, gliadynę i gluteinę), które mogą wywoływać choroby przewodu pokarmowego oraz inne schorzenia u wrażliwych ptaków. Ludzie spożywają ziarna od 10 - 15-tu tysięcy lat a niektóre rasy wciąż nie przystosowały się do białek w ziarnach. Naukowcy odnotowali ponad 150 chorób u ludzi spowodowanych spożywaniem ziarna. Najbardziej wrażliwymi na spożywanie ziarna są potomkowie plemion wywodzących się z obszarów najbardziej oddalonych od pierwotnego źródła zbóż zawierających gluten (region śródziemnomorski), co wskazuje, ze mieli oni mniej czasu na przystosowanie się. Porównajmy to z ptakami, których większość gatunków po raz pierwszy zetknęło się z ziarnem zbóż dopiero w niewoli, jedno do dwóch pokoleń wstecz.

Wśród objawów uczulenia na ziarna można wymienić: swędzenie skóry, wybroczyny na skórze i krwawienia, niedobory składników mineralnych spowodowane zaburzeniami wchłania, choroby układu oddechowego nie spowodowane infekcją bakteryjną lub wirusową, zaburzenia trawienia, zaburzenia psychiczne, powikłania rozrodu, podatność na infekcje grzybicze, zaburzenia funkcjonowania tarczycy oraz choroby autoimmunologiczne.

Najbezpieczniejszymi ziarnami są: quinoa, proso, gryka, brązowy ryż, kukurydza podawana jako warzywo, oraz otręby i zarodki pszenicy i owsa. Jakkolwiek, należy pamiętać, że nawet niewielkie ilości kwasu fitowego, który zawierają, mogą wchodzić w związki z minerałami w pokarmie i uniemożliwiać ich wchłanianie przez organizm. Z tego względu, należy podawać suplementy witaminowe i mineralne w celu wyrównania niedoborów.

Suplementy

Najlepszym źródłem witamin i minerałów bogaty w nie naturalny pokarm. Istnieją ku temu trzy główne powody. Po pierwsze, syntetyczne witaminy nie są przyswajane tak dobrze jak witaminy znajdujące się w pokarmie. Po drugie, syntetycznym witaminom nie towarzyszą środki odżywcze zawarte w naturalnym pożywieniu. Oznacza to, ze wiele substancji odżywczych jest usuwanych z produkowanych suplementów. Po trzecie, badania wykazały, że syntetyczne postaci witamin nie działają tak efektywnie jak naturalne. Jednym z przykładów są badania nad rolą beta-karotenu w profilaktyce raka płuca u palaczy tytoniu, gdzie u palaczy, którym podawano suplementy beta-karotenu, stwierdzono zwiększony wskaźnik ryzyka zachorowania na raka płuca, podczas gdy u tych, którym podawano pokarmy bogate w beta-karoten, ryzyko raka płuca było obniżone. Ponadto żywność uprawiana na glebach ubogich w związki mineralne, lub też długo składowana, traci stopniowo składniki odżywcze i nie jest w stanie dostarczyć wszystkich witamin i minerałów potrzebnych organizmowi. Z tego powodu uzupełnianie witamin i minerałów jest konieczne. Najlepszym sposobem na uzupełnienie tych składników jest podawanie bogatych w minerały roślin.

Rośliny bogate w minerały i witaminy posiadają jedną z poniższych cech:

• rosną w oceanach i jeziorach
• posiadają długie korzenie, omijające wyjałowione wierzchnie warstwy gleby,
• pierwsze liście rozwijające się z bogatego w substancje odżywcze nasiona, zanim korzeń zacznie czerpać składniki odżywcze z gleby.

Rośliny morskie i słodkowodne

Oceany i niektóre słodkowodne jeziora są kompotem z witamin i minerałów. Rośliny, które tam rosną partycypują w tej obfitości i same stają się bogate w składniki odżywcze. Wysuszone i sproszkowane warzywa morskie zawierają przeciętnie 50% białka, 7% tłuszczu; 20% węglowodanów oraz bogaty bukiet witamin i minerałów. Pośród warzyw morskich możemy wymienić glony takie jak: brunatnice Rhodymenia palmata, morszczyn pęcherzykowaty (Fucus vesiculosus), wakame (Undaria pinnatifida), nori (Porphyra umbilicalis) i kombu (Laminaria sp.). Jadalne słodkowodne glony to: zielenice takie jak chlorella oraz sinice: spirulina i inne.

Chlorella zawiera wszystkie witaminy z grupy B, C, E, 58% białka, aminokwasy, węglowodany i pierwiastki śladowe. Zawiera więcej witaminy B12 niż wątroba, a także duże ilości karotenów. Chlorella nie tylko zawiera chlorofil, ale też związki probiotyczne, które przyczyniają się do dobrego stanu zdrowia. Spirulina jest także doskonałym suplementem, ponieważ zawiera składniki odżywcze bardziej skoncentrowane, niż w jakichkolwiek ziarnach, ziołach, lub roślinach. Taka sama powierzchnia gruntu przeznaczona na stawy do uprawy spiruliny może wyprodukować 20 razy więcej białka, niż soja. Spirulina zawiera 70% białka, niezbędne aminokwasy, niezbędne kwasy tłuszczowe, witaminę B12 oraz niebieski barwnik o właściwościach antyoksydacyjnych (fikocyjanina) Cząstki spiruliny podawane w karmie zwierzętom hodowlanym wspomagają ich naturalną odporność na infekcje.

Niektórzy właściciele ptaków donosili o zaburzeniach neurologicznych u ptaków karmionych spiruliną: o trzepotaniu skrzydłami i naprzemiennych skurczach i rozkurczach mięśni stóp - tzw. toe-tapping, zwłaszcza u barwnic. Osobiście nie doświadczyłam tego problemu, mimo, iż podawałam mojej barwnicy spore ilości spiruliny w miękkim pożywieniu oraz w mieszance do ręcznego karmienia piskląt. Można przypuszczać, ze niektóre preparaty spiruliny mogą być pozyskiwane ze źródeł, gdzie woda jest zanieczyszczona chemikaliami i pestycydami. Prawdopodobnie to te zanieczyszczenia, a nie sama spirulina są odpowiedzialne za zauważone zaburzenia neurologiczne.

Rośliny głęboko ukorzenione

Lucerna posiada korzenie, które sięgają do 130 stóp w głąb ziemi. Ze względu na tak głębokie ukorzenienie, roślina ta jest w stanie wchłaniać minerały poniżej wyjałowionej warstwy gruntu. Lucerna jest niezmiernie odżywczą rośliną, bogatą w witaminy: A, B1, B6, B12, C, D, E, K, P, niacynę, kwas pantotenowy, biotynę, kwas foliowy, saponiny, wapń, fosfor, potas, magnez, cynk, miedź, żelazo oraz enzymy trawienne.

Wysuszona lucerna zawiera dodatkowe czynniki wpływające na rozród, których jeszcze nie udało się naukowcom wyizolować ani zsyntetyzować. Badania eksperymentalne wykazały, że czynniki te polepszają produkcję jaj u drobiu oraz wykluwanie się piskląt. Innymi roślinami bogatymi w minerały, choć niekoniecznie głęboko ukorzenionymi są: pokrzywa, mniszek lekarski i azjatyckie pnącze kudzu (Pueraria lobata).

Trawa to potoczna nazwa niedojrzałych pędów roślin, które później przekształcą się w kłosy z ziarnem. Nie zawierają one jednak glutenu, który jest białkiem w ziarnach przyczyniającym się do uczuleń. Przeciwnie, są one doskonałym źródłem roślinnych składników odżywczych, chlorofilu, oraz enzymów. Istnieją tysiące niezidentyfikowanych i niewyizolowanych cząsteczek w zielonej żywności, które mają korzystny wpływ na stan zdrowia, tych, którzy je spożywają. Jednym z nich jest „grass juice factor”. Jest to rozpuszczalny w wodzie czynnik wzrostowy o właściwościach wyraźnie różnych od wszystkich znanych witamin. Działa on jako silny środek przeciwzapalny, spowalnia starzenie się komórek, stymuluje regenerację ciała. Jego występowanie ogranicza się do pędów zbóż takich jak jęczmień i pszenica.

Można nabyć trawy jako sproszkowane suplementy lub też samodzielnie wyhodować i ściąć młode rosnące pędy w celu uzyskania soku.

Substancje odżywcze w zielonej żywności nie są syntetyczne i dlatego są lepiej przyswajane przez organizm. Towarzyszą im też inne związki odżywcze, dlatego też działają w sposób zgodny ze swoim przeznaczeniem. Jest to też postać substancji odżywczych, do której przyswajania świat żywy przystosował się w toku ewolucji.

Substancje wspomagające odżywianie

Enzymy są katalizatorami, których zadaniem jest przyspieszenie metabolizmu oraz trawienie pokarmu. Istnieją dwa główne rodzaje enzymów: te, które są zawarte w surowej żywności, oraz te, które są produkowane przez organizm. Surowa żywność zawiera wystarczająco dużo enzymów potrzebnych do jej strawienia, jednak by nie doszło do strawienia żywej rośliny, aktywność enzymów jest hamowana przez zawarte w niej inhibitory do czasu, kiedy roślina zostanie zjedzona.

Organizm zwierzęcy posiada narządy produkujące enzymy trawiące pokarm. W przypadku spożywania surowych pokarmów, organizm nie potrzebuje tak ciężko pracować, aby wyprodukować własne enzymy. Ugotowana i przetworzona żywność wymaga od organizmu, aby ciężej pracował, więc zmniejsza jego zasoby oraz siły witalne. Końcówka -aza oznacza, że jest to nazwa enzymu odpowiedzialnego za rozkład cząsteczek zawartych w pokarmie na formy przyswajalne dla organizmu.

Proteaza rozkłada białko;
Lipaza rozkłada tłuszcz;
Amylaza rozkłada skrobię (na cukry proste);
Laktaza rozkłada laktozę (cukier mleczny);
Celulaza rozkłada celulozę (ścianę komórkową u roślin).

Funkcją trzustki jest produkowanie enzymów używanych przez organizm (proteaza, amylaza, lipaza). Jeśli trzustka nie pracuje prawidłowo lub też jest przeciążona przez dłuższy czas, organizm nie jest w stanie wyprodukować dostatecznej ilości enzymów niezbędnych do przemiany materii, lub też do zwalczania chorób.

Jeśli trzustka nie produkuje wystarczającej ilości enzymów, wtedy można podawać suplementy enzymów, pochodzące z roślin. Bromelaina z ananasa i papaina z papai są proteazami. Rozkładają one cząsteczki białek na aminokwasy. Bromelaina ma dodatkowe właściwości przeciwzapalne i zmniejsza ryzyko tworzenia się skrzepów w naczyniach krwionośnych.

Probiotyki

Probiotyki są „dodatkami spożywczymi w formie żywych kultur drobnoustrojów, które mają korzystny wpływ organizm biorcy poprzez poprawę równowagi flory bakteryjnej w jego przewodzie pokarmowym” (Fuller; 1989.) Liczne badania wykazały, że probiotyki stymulują funkcje układu odpornościowego oraz mają działanie przeciwnowotworowe. Są one tez skuteczne w leczeniu biegunek oraz w zwalczaniu infekcji bakteryjnych i grzybiczych.

Probiotyki wpływają na układ odpornościowy, rozkładają składniki pokarmowe w celu umożliwienia ich lepszego przyswajania oraz odgrywają ważną rolę w poprawie ogólnego stanu zdrowia. Istnieją dwa rodzaje korzystnej flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym: stała oraz przejściowa.

Flora stała składa się z bakterii, które żyją i rosną w jelitach. Bakterie flory przejściowej czasowo kolonizują jelita i odgrywają funkcje normalizujące, zanim zostaną strawione, lub też wyeliminowane po krótkim pobycie.

Homeostatyczne organizmy glebowe Homeostatic Soil Organisms (HSOs)

HSOs należą do przejściowej flory bakteryjnej. Bakterie te muszą pochodzić z zewnętrznego źródła, na przykład być spożyte wraz z pożywieniem rosnącym w glebie. Są one dostępne w suplementach zawierających zielone rośliny, takie jak: plankton, zielone pędy pszenicy i jęczmienia.

Bakterie te pomagają w przyswajaniu składników odżywczych, zastępują bakterie chorobotwórcze, regulują pH w jelitach, czyniąc je bardziej przyjaznym środowiskiem dla pożytecznych bakterii. Mogą one funkcjonować w każdym środowisku. HSOs są niezmiernie odporne i mogą przetrwać zarówno z tlenem, lub też bez niego, w kwaśnych, lub też zasadowych warunkach.

Prebiotyki

Prebiotyki to nie podlegające strawieniu węglowodany takie jak oligosacharydy, które odżywiają i wspomagają przyjazną florę bakteryjną (np. lactoballicus i bifidobakteria). Niektóre korzyści ze spożywania probiotyków mogą być osiągnięte poprzez przyjmowanie prebiotyków.

Pokarmem bogatym we fruktooligosacharydy są jabłka, karczochy, banany, jagody, marchew, czosnek i groszek.

Ptaki cierpiące z powodu poważnych schorzeń, takich jak zaburzenia trawienia, wchłaniania substancji odżywczych, osłabienie układu odpornościowego, oraz innych symptomów przewlekłej choroby, mogą skorzystać na diecie, która zawiera suplementy o terapeutycznych stężeniach probiotyków, HSOs i prebiotyków.

Karoteny oraz niezbędne kwasy tłuszczowe

Niektóre gatunki ptaków, jak na przykład żako i ara żółtolica (Orthopsittaca manilata) odżywiają się głównie owocami palm o wysokiej zawartości karotenu. Ten typ ptaków skorzystałby z dodatku do diety nierafinowanego oleju palmowego (z owoców palmy Elaesis guineensis). Należy się jednak upewnić, ze kupowany olej jest nierafinowany, ponieważ karoten będzie nieobecny w rafinowanym oleju. Większość nasion, orzechów oraz ziaren zawiera więcej kwasów tłuszczowych omega-6, niż omega-3. (z małymi wyjątkami). Odpowiednią proporcją są 2 części kwasów omega-3 do jednej części omega-6. Jednym ze sposobów na wzbogacenie diety w kwasy tłuszczowe typu omega-3 jest dodawanie oleju lnianego, lub tez posypywanie miękkiego pokarmu papugi proszkiem ze świeżo zmielonych ziaren lnu. Innym sposobem jest dodawanie do pokarmu ptaka mieszanki olejów, np. Udo’s Choice. Należy się jednak upewnić, że te łatwo psujące się oleje pochodzą z chłodziarki w sklepie ze zdrową żywnością i przechowywać je także w lodówce. Dobrze jest również spróbować olej, aby się upewnić, że nie jest zjełczały. Nigdy nie wolno karmić ptaków zjełczałymi olejami. Nigdy nie należy do gotowania posiłków używać oleju lnianego, oleju z wiesiołka, nasion ogórecznika, lub jakiegokolwiek innego oleju, który może ulec zepsuciu przez ciepło. Oleje te mogą być podawane jako dressing do sałatki, lub też bezpośrednio skrapiając nimi karmę.

Artykuł pochodzi z Holistic Bird Newsletter i został przetłumaczony i zamieszczony za zgodą Autorki i Redakcji. HolisticBird Newsletter jest publikacją on-line poświęconą zdrowiu i naturalnemu leczeniu ptaków. Osoby znające język angielski znajdą tam wiele ciekawych artykułów. Zapraszamy.<.p>

Wszelkie prawa © HolisticBird Organization

Dla serwisu Cockatiel czyli Nimfa tłumaczyła Monika Carlin. Tłumaczenie tabelek i konsultacja biologiczna dr Iwona Palczewska.

Artykuł został przeniesiony z serwisu Cockatiel czyli Nimfa. Ukazał się w roku 2004.

1. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 1
2. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 2
3. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 3
4. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 4
5. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 5