MODROLOTKI
   

Modrolotki - Cyanoramphus - to rodzaj liczący 6 gatunków:

  • Cyanoramphus auriceps - modrolotla żółtoczapkowa;
  • Cyanoramphus malherbi - modrolotka mała;
  • Cyanoramphus novaezelandiae - modrolotka czerwonoczelna;
  • Cyanoramphus ulietanus - modrolotka brązowogłowa;
  • Cyanoramphus unicolor - modrolotka zielona;
  • Cyanoramphus zealandicus - modrolotka czarnoczelna.

Modrolotka brązowogardła wymarła jeszcze przed końcem XVIII wieku, podobnie modrolotka czarnoczelna.

Modrolotka mała - Cyanoramphus malherbi


zdjęcie pochodzi ze znaczka pocztowego wydanego przez Nową Zelandię

Była ona wydzielana jako odrębny gatunek do czasu, aż niektórzy naukowcy zaczęli się zastanawiać, czy nie jest to przypadkiem naturalna kolorowa mutacja modrolotki żółtoczapeczkowej. W niektórych publikacjach o modrolotkach do dziś pomija się ją jako gatunek. Tymczasem dokładne badania genetyczne wskazują raczej na to, że jest to oddzielny gatunek, choć nie są one do końca rozstrzygające.

Upierzenie generalnie takie jak modrolotki żółtoczapeczkowej, ale zamiast czerwonego ma pomarańczowy pasek nad dziobem pomiędzy oczami.

Zamieszkuje ona Wyspę Południową Nowej Zelandii, dziś jedynie w okolicach Hope River w północnym dystrykcie Canterbury.

Modrolotka zielona - Cyanoramphus unicolor

Jest ok. 30 centymetrową, całą zieloną papuga. Ma jedynie, podobnie jak inne modrolotki, niebieskofiloetowe lotki. Nie jest ona hodowana nigdzie poza Nową Zelandią, gdzie jak się oblicza w niewoli żyje ok. 100 tych papug.


Zdjęcie: Martin Kramer

Występuje na niezamieszkanych wyspach Antipodes (należą do Nowej Zelandii) i jest endemiczna dla tych wysp. Pod koniec lat 70 ich populację szacowano na 2000 do 3000 sztuk.

Znajduje się ona na Czerwonej Liście IUCN.

Modrolotka czerwonoczelna - Cyanoramphus novaezelandiae

Wyróżnia się 8 podgatunków.  Podgatunki w większości nie mają polskich nazw. W hodowlach znajduje się tylko podgatunek nominatywny (C. n. novaezelandiae)

1. Cyanoramphus n. novaezelandiae (Sparrman 1787) - modrolotka czerwonoczelna


zdjęcie: Midori's Feathers and Flowers

Osiąga wielkość 27 cm. Jest cała zielona, z czerwonym nad dziobem i czerwonymi plamami po obu stronach oczu, które tworzą jakby opaskę. Pierś, brzuch i pokrywy podogonowe bardziej żółtozielone. Po obu stronach kupra czerwone plamy, które jednak najczęściej są przykryte przez skrzydła (dobrze widoczne na pierwszym zdjęciu przedstawiającym modrolotkę małą). Lotki ma niebieskofioletowe (modre) - stąd nazwa rodzajowa. W naturze zielony może mieć różne odcienie. Nogi ma ciemnoszare, tęczówkę czerwoną. Dziób blado niebieskoszary z czarną końcówką.

Młode wyglądają jak dorosłe ptaki, ale mają mniej czerwonego na głowie, czerwonobrązowe tęczówki i krótszy ogon.

Występowanie: Południowa i Północna wyspa Nowej Zelandii oraz okoliczne wyspy takie jak Auckland , Three Kings, Little Barrier, Kapiti i Stewart.

2. Cyanoramphus n. cyanurus (Salvadori 1891)

Generalnie wygląda jak novaezelandiae, ale bardziej żółtawa, szczególnie na piersi i brzuchu. Lotki mocniejsze niebieskie. Spód ogona niebieskozielony, ogon dłuższy. Jest troszkę większa, osiąga wielkość 29 cm.

Wystepowanie: wyspy Kermadec, Curtis, Meyer, Napier, Dayrell i Chanter; dawniej także Raoul.

3. Cyanoramphus n. chathamensis (Oliver 193)

Podobna w wyglądzie do novaezelandiae, ale z  jaśniejszym szmaragdowozielonym na twarzy. Na brzuchu trochę więcej żółtego. Wielkość podobna: 28 cm.

Występowanie: wyspy Chatham, Pitt, South East Island, Mnagere i Mała Mangere.

Na wyspie Mangere dochodzi do hybryd z C.a. forbesi.

4. Cyanoramphus n. hochsteteri (Reischek 1889)

Wygląd jak novaezelandiae, ale ma znacznie większą ilość żółtego. Plamy na głowie, korona i plamy na ciele bardziej pomarańczowoczerwone. Lotki tylko słabo niebieskie. Większa, osiąga 30 cm.

Występowanie: wyspy Antipodes.

5. Cyanoramphus n. erythrotis (Wagler 1832)

Wygląd jak  novaezelandiae, ale ma upierzenie jaśniejsze i bardziej żółte. Niebieski na lotkach jaśniejszy i bardziej zielonkawy. Wielkość: 30 cm.

Występowanie: dawniej na  wyspie Masquarie. Od końca XIX wieku wymarły.

6. Cyanoramphus n. cooki (G.R.Gray 1859) - modrolotka kozia

Wygląda jak novaezelandiae, ale jest większa, jej długość dochodzi do 31 cm.

Występuje na nowozelandzkiej wyspie Norfolk i jest dla niej endemiczna.

Niektóre systematyki wydzielają ten podgatunek w odrębny gatunek Cyanoramphus cooki.

Podgatunek ten znajduje się na Czerwonej Liście IUCN. W 1996 roku, jak się obliczało, na wolności żyło ok. 60 papug i w niewoli 20. Dawniej dużym zagrożeniem były polowania (także do naukowych kolekcji...), obecnie największym zagrożeniem jest destrukcja środowiska i introdukowane drapieżne ssaki, głównie szczury. Dodatkowym zagrożeniem jest konkurencja o miejsca gniazdowania z rozellami królewskimi oraz introdukowanie wirusów z rodziny Circoviridae.

7. Cyanoramphus n. subflavescens (Salvadori 1891)

Wygląd jak novaezelandiae, ale więcej żółtawych piór. Czerwona korona na głowie mniejsza. Największy podgatunek, długość dochodziła do 32 cm.

Występowanie: dawniej na wyspie Lorda Howe. Od końca XIX wieku wymarły.

8. Cyanoramphus n. saisseti (Verreaux i Des Murs 1860) - modrolotka żółtawa

Wygląd jak novaezelandiae, ale boki głowy, pierś i brzuch bardziej żółtawe. Korona na głowie bledsza i jaśniejsza, mniejsza. Wielkość: 26 cm.

Występowanie: Nowa Kaledonia

Modrolotka żółtoczapeczkowa - Cyanoramphus auriceps

Wyróżnia się dwa podgatunki, choć niektóre systematyki jeden z podgatunków traktują jako odrębny gatunek. W hodowlach znajduje się tylko podgatunek nominatywny (C. a. auriceps)

1. Cyanoramphus a. auriceps (Kuhl 1820)


zdjęcie: Midori's Feathers and Flowers

Jest to ok. 23 cm papuga podobna do modrolotki czerwonoczelnej. Upierzenie ciała ma podobne, zielone z dodatkami żółtego na piersi, brzuchu i pokrywach podogonowych. Czerwony pasek nad dziobem ciągnący się od oczu. Nad czerwonym paskiem żółta korona (czapeczka). Czerwone plamy po obu stronach kupra. Lotki niebieskofioletowe. Tęczówki czerwonopomarańczowe. Szare nogi. Dziób jasno szaroniebieskawy z czarną końcówką.

Młode są takie jak dorosłe, ale z jaśniejszym kolorowaniem na głowie i bladymi czerwonobrązowawymi tęczówkami.

Wystepowanie: Południowa i Północna Wyspa Nowej Zelandii; także okoliczne wyspy takie jak Auckland, Three KIngs, Little Barrier, Kapiti i Stewart.

2. Cyanoramphus. a. forbesi (Rothschild 1893)

Jako oddzielny gatunek ma polską nazwę - modrolotka szmaragdowa.

W wyglądzie podobna do modrolotki żółtoczapeczkowej, ale z cieńszym czerwonym pasem, który nie dochodzi do oczu. Pierś, brzuch i pokrywy podogonowe bardziej żółtawo-zielone. Lotki bardziej zielononiebieskie. Osiąga wielkość: 25 cm.

Wystepowanie: dawniej na większej liczbie wysp; dziś tylko na wyspach  Mangere i Małej Mangere. Okazjonalnie rejestruje się te papugi na wyspie Chatham i Pitt.

Podgatunek ten jest czasem wydzielany w odrębny gatunek - Cyanoramphus forbesi. Badania genetyczne z końca lat 90 sugerują nawet, że jest on bliżej spokrewniony z C. novaezelandiae niż C. auriceps.

Jako C. a. forbesi jest ujęty w I załączniku CITES.

Modrolotka szmaragdowa jest na Czerwonej Liście IUCN. Całkowitą populację tej papugi oblicza się na 50 do 250 ptaków.

Zagrożeniem dla tej papugi jest hybrydyzacja ze znacznie powszechniejszym na wyspie Mangere podgatunkiem C. novaezelandiae chathamensis. W celu ochrony modrolotki szmaragdowej zaczęto eliminację drugiego podgatunku z tej wyspy. Nie są znane jednak genetyczne zależności w rozmiarach i kolorze korony (którą różnią się hybrydy) tak wiec trudno jest wydzielić hybrydy. Dodatkowo zagraża jej destrukcja środowiska i wprowadzenie drapieżnych ssaków, szczególnie kotów.

 

© 2003 Joanna Karocka
 Papuzi Portal
Porozmawiaj o tym na Forum Dyskusyjnym Papugi